De Slachtemarathon verbindt mens, natuur en mienskip

Op de foto: Stefien Smeding, medewerker erfgoed en cultuurhistorie It Fryske Gea

De Slachtedyk zit vol historie

‘De Slachtedyk? Dat is een dijk boordevol verhalen’, vertelt Stefien Smeding. Zij is medewerker erfgoed en cultuurhistorie bij It Fryske Gea, de organisatie die eigenaar is van de dijk. ‘Wie over de Slachte loopt, treedt in de voetsporen van onze voorouders. Die legden hier duizend jaar geleden de eerste stukjes dijk aan. Dat was nog in de tijd dat Middelzee en Marne vrij spel hadden. Overstromingen lagen altijd op de loer.’

Waarom de Slachte zo slingert

Al die dijkjes beschermden terpen, huizen en landbouwgrond. Rond het jaar 1200 werden die losse stukken tot één dijk gesmeed. Smeding: ‘Daarom kronkelt de Slachtedyk zo mooi. Hier een haaks stukje, verderop een bochtje: niets is recht.’ Nadat Middelzee en Marne dichtslibden, lag de dijk niet meer direct aan het water. Wel bood de Slachtedyk als binnendijk nog eeuwenlang extra bescherming. Tot 1995: dan zit het werk er toch echt op voor de dijk.

Groene loper

De Slachtedyk komt daarna in handen van It Fryske Gea. Die ontwikkelt de dijk tot een groene loper door het landschap. Smeding: ‘Dit doen we bijvoorbeeld door de bermen laat te maaien en het gras daarna af te voeren. Verschralen heet dat. Veel inheemse kruiden en planten houden daarvan.’ Inmiddels biedt de Slachtedyk elk voorjaar een prachtig kleurenpalet: geel van boterbloemen, rood van de veldzuring, paars van de klaver. ‘Dit trekt allerlei insecten aan: ook soorten die uit Nederland dreigen te verdwijnen.’

Op de foto: Sjerp de Vries, wetenschappelijk onderzoeker Wageningen Universiteit en Research (WUR)

Het positieve effect van groen

Zo’n groene loper van natuur dwars door de provincie is niet alleen mooi én goed voor de biodiversiteit. Al dat groen maakt de Slachtedyk tot een plek die bijdraagt aan ons welzijn. Sjerp de Vries, wetenschappelijk onderzoeker aan de Wageningen Universiteit en Research (WUR) kan dit weten. Als omgevingspsycholoog doet hij onderzoek naar het effect van natuur op onze gezondheid. En vrijwel alle onderzoeken wijzen volgens De Vries één richting op: ‘groen is goed voor mensen.’

Groen: goed voor je mentale gezondheid

Zo is er een verband tussen groen in de woonomgeving en de mentale gezondheid van mensen. De Vries: ‘Wanneer je in een groene omgeving woont, ervaar je een betere gezondheid dan mensen die het met minder groen moeten doen. Ook leggen onderzoeken een verband tussen groen en stressvermindering. Zo heeft de dichtheid aan straatbomen in een stad, invloed op het gebruik van antidepressiva. Hoe meer bomen, des te minder antidepressiva.’

Groen vermindert stress

Maar hoe werkt dat dan? De Vries: ‘De mens woont evolutionair gezien nog niet zo lang in stedelijke omgevingen. Ons brein herkent dat niet als een veilige omgeving. Groen wel. Hierdoor werkt groen bijna automatisch stress-verlagend. Dit effect is het grootst wanneer je een park of natuurgebied bezoekt. Maak na een drukke dag in een stedelijk gebied maar eens een boswandeling: je ervaart het kalmerende effect meteen.’

Zorg voor voldoende groen

Door verstedelijking hebben mensen minder toegang tot groen. Tegelijkertijd neemt het aantal mensen met mentale problemen toe. De Vries: ‘Daarom is het zo belangrijk om voor voldoende groen te zorgen én zuinig te zijn op het groen dat je hebt. Zeker in en om steden. Hier zorgt groen niet alleen voor positieve gezondheidseffecten. Een groene omgeving nodigt mensen – jong en oud – uit om naar buiten te gaan en elkaar te ontmoeten. Ook dit draagt bij aan meer welzijn.’

Op de foto: Liane Bijlsma, sponsorcommissie De Friesland

De Friesland en de Slachtemarathon

De Friesland is hoofdsponsor van de Slachtemarathon. En die twee passen goed bij elkaar vertelt Liane Bijlsma van de sponsorcommissie. ‘Dit evenement biedt een sportieve uitdaging aan 15.000 hardlopers en wandelaars. Maar het brengt ook de mienskip in beweging: zelfs als je niet meewandelt of rent. Denk aan al die dorpen die langs de route zorgen voor kunst, theater en muziek. Dit zorgt voor verbondenheid: met elkaar, met de regio en de natuur.’

Buiten zijn is gezond

Daarnaast is de Slachtemarathon een manier om mensen te laten ervaren hoe fijn en mooi het is om buiten te zijn. Liane: ‘Buiten zijn is gezond en het kost je niets om er gebruik van te maken. Als zorgverzekeraar stimuleren wij mensen graag om erop uit te trekken. Ook werken wij samen met organisaties zoals It Fryske Gea die ervoor zorgen dat wij in een groene provincie kunnen wonen. En zo’n 42 kilometer lange dijk, boordevol verhalen en natuur, dat is uniek in Nederland.’

De Slachtemarathon brengt mensen samen

Samen fijn en gezond leven: dat is waar De Friesland voor staat. En dat is ook waar de Slachtemarathon over gaat. Liane: ‘Of je ‘m nu rent of loopt, langs de kant staat om aan te moedigen of om te genieten van muziek en cultuur: de Slachtemarathon brengt ons samen. Een prachtige manier om het leven te vieren én trots te zijn op onze omgeving. Namens De Friesland nodigen wij iedereen uit om dit feestje mee te vieren!’